نقش استماع تلاوت در حفظ (1) - چه زمانی گوش بدهیم

خلیل عقیلی فرج


به نام خدا

با کمی اغماض می توان ذهن را دارای سه قفسه تصور کرد، کوتاه مدت، میان مدت، بلند مدت. حافظ می تواند با مرور های دقیق و مرتب حفظیات خود را که ابتدا در حافظه کوتاه مدت او ذخیره شده اند به حاهظه میان مدت و حتی بلند مدت بسپارد. با این فرض استماع تلاوت می تواند ذهن را در بازیابی محفوظات برای ارائه شما در کلاس یا مراسم ها ورزیده تر کرده و یا کند تر کند! پس باید زمان استماع تلاوت را خوب بدانیم تا از مزایای فراوان آن بهره مند شده و با دوری از خطاهای احتمالی از ضررهای آن در امان باشیم.

1- حفظ جدید : استماع تلاوت قبل و بعد از حفظ جدید دارای محاسن فراوانی است. محاسن استماع قبل حفظ مانند رفع اشکالات احتمالی روخوانی و تجویدی، فهمیدن محل های وقف، اشنایی با نغمات مناسب آیات مورد نظر و.. ؛ و محاسن استماع تلاوت بعد از حفظ جدید مانند رفع اشتباهات احتمالی در حفظ، مرور محل های وقف و نغمات و... .


2- درس دیروز، ده درس و مرور: به نظر می رسد در هر سه مورد مذکور استماع تلاوت باید بعد از مرور درس دیروز، ده درس و مرور باشد، زیرا قصد ما توانمند و ورزیده کردن ذهن در بازیابی اطلاعات از حافظه های سه گانه و ماندگارتر شدن محفوظات است و اگر ما قبل از درس دیروز، ده درس و مرور به تلاوت گوش نیم، درواقع ما داریم از حافظه موقت خود استفاده می نیم و خلاصه اینکه بازده مرورهای ما به شدت کم شئده و مرور ماندگار نخواهد بود.


پس می توان خلاصه مطلب بالا را چنین بیان کرد:

  • در حفظ جدید  ----»»»» استماع تلاوت قبل و بعد از حفظ جدید
  • در درس دیروز، ده درس و مرور ----»»»» استماع تلاوت بعد از مرور

نکته مهم : فقط در یک مورد می توان قبل از مرورها به تلاوت گوش کرد، آن هم وقتی است که محفوظات شما به شکل تقریبا کامل از یاد رفته است و با استماع تلاوت امکان بازیابی آن وجود داشته باشد، که در این مورد هم باید با برنامه منظم دوباره مرور های بازگردانده شده را مرور کرد.